Flexibilisering van opleidingstrajecten
Interview over DT Flex met Carola Doumen
“De belangrijkste opbrengst is de ontwikkeling van eigenstandige deeltijdopleidingen. Geen theezakjesmodel waarbij de deeltijdopleiding een slap aftreksel is van de voltijd. Nee, een volwaardig eigenstandig programma met de leerbehoefte van de volwassene als vertrekpunt en geformuleerde leeruitkomsten als leidraad.” aldus Carola Doumen.
In het bestuursakkoord Flexibilisering Lerarenopleidingen* van oktober 2020 heeft het ministerie van Onderwijs afspraken gemaakt met de verenigingen van hogescholen en universiteiten (VH resp. VSNU) over het versnellen en versterken van de flexibilisering van de lerarenopleidingen. Naar aanleiding daarvan, dit interview met Carola Doumen. Zij is projectleider DT-Flex bij de Academie Educatie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het project DT Flex is gestart in 2014 en wordt per 1 januari 2021afgesloten. Het doel van het project ‘Flexibel vraaggestuurd onderwijs voor volwassen lerenden’ sluit naadloos aan bij het bestuursakkoord. Wat zijn de opbrengsten en hoe wordt daar vorm aan gegeven?
Carola vervolgt: “Werken met goed geformuleerde leeruitkomsten, is helpend geweest bij de flexibilisering. In het project hadden we veel ruimte voor de ontwikkeling. Als leidraad kregen we een aantal HAN-brede uitgangspunten mee: ‘de volwassen lerende staat centraal’, ‘modularisering’, ‘standaardisatie op maat’ en ‘leren in de blend’. Het is de uitdaging om iedereen een zoveel mogelijk gepersonaliseerd traject aan te bieden, tegelijkertijd moet het ook organiseerbaar en betaalbaar blijven. Dat bedoelen we met ‘standaardisatie op maat’. Er blijkt veel mogelijk als je je dus goed richt op de leeruitkomsten. Niet de weg maar het einddoel is vastgesteld. De weg is variabel. Dat wordt mogelijk gemaakt door het werken met de zogenaamde studentjourney, persona’s (helder gedefinieerde doelgroepen) en daarnaast ‘leren in de blend’: er is een mix van contactonderwijs, online onderwijs en werkplekleren. Binnen deze mix kan iedereen zijn eigen pad gaan om te komen tot het aantonen van de leeruitkomsten.”
Maar als iedereen zijn eigen pad gaat, hoe zorg je dan voor eenduidige beoordeling?
“Al onze toetsen zijn leerwegonafhankelijk,” vertelt Carola enthousiast verder. “Je hoeft dus geen vaste lessenreeks gevolgd te hebben om een toets te kunnen doen. Dat zou ook niet kunnen, een student kiest immers zijn eigen leermix. Aan de hand van beoordelingsformulieren wordt bepaald of leeruitkomsten aangetoond worden. Dat kan gedaan worden met een toets of een eigen beroepsproduct. En misschien zijn er nog wel meer mogelijkheden. Het zorgen voor meer toetsvariatie zien we als een mooie volgende ontwikkelstap."
"We zijn bevestigd in onze deeltijdaanpak tijdens de visitatie door de NQA. Inmiddels zijn alle deeltijdopleidingen van de HAN geaccrediteerd en kunnen we concluderen dat het geheel goed in elkaar zit."
Het project wordt afgerond, hoe verder?
“De verworvenheden van het project DT-Flex zetten we graag in voor de ontwikkeling van meer flexibele opleidingstrajecten. Dat sluit ook sterk aan bij de vraag die we geregeld vanuit het werkveld krijgen. En het geeft nieuwe mogelijkheden voor de werving van nieuwe docenten. Als routes flexibel zijn, kun je mensen met uiteenlopende achtergronden een passend traject bieden. Interesse kan zo gewekt worden. Zo zijn er inmiddels omscholers die via een zij-instroomsubsidie de overstap maken naar het onderwijs, is er een speciaal traject voor docenten in het MBO (PDG), hebben we het zogenaamde opscholingstraject Groepsleerkracht vmbo basis/kader voor docenten uit het primair onderwijs die in het vmbo willen werken en er is in augustus een tweejarige opleiding gestart (AD PEP) voor geïnteresseerden die als pedagogisch, educatief medewerker op een school aan de slag willen gaan. Een mooi voorbeeld is ook de samenwerking met een huiswerkinstituut. Daar werken studenten van verschillende studies die blijkbaar een affiniteit hebben met lesgeven. Als wij ze een passend programma kunnen bieden, kunnen we hen wellicht verleiden tot een mooie baan in het onderwijs.”
*zie: bestuursakkoord Flexibilisering Lerarenopleidingen
